Czy spożywanie alkoholu przez rodziców wpływa na wiek inicjacji alkoholowej ich dzieci?

W 2007 roku przeprowadzono w Polsce badanie, z którego wynikało, że około 20% z 9 mln przebadanych osób poniżej 20. roku życia pochodzi z rodzin, w której przynajmniej jedno z rodziców nadużywa alkoholu lub jest uzależniona od tej substancji. Nadużywanie alkoholu albo tzw. nielegalnych substancji psychoaktywnych przez rodzica ma wieloobszarowy negatywny wpływ na przebieg życia rodzinnego i rozwój dzieci. Rozwijanie się w dysfunkcyjnym domu, doświadczanie różnych form przemocy fizycznej i psychicznej, może przyczynić się do wystąpienia około 20 zaburzeń psychicznych w dorosłości. W kontekście uzależnienia okazuje się, że prawie połowa dorosłych uzależnionych od alkoholu zgłasza fakt, że w ich rodzinie pochodzenia był problem nadużywania bądź uzależnienia w porównaniu z 9% w populacji ogólnej.

W opisywanym badaniu postawiono hipotezę, że osoby uzależnione od alkoholu pochodzące z rodzin z historią nadużywania albo uzależnienia przed jedno lub oboje rodziców sięgają po alkohol we wcześniejszym wieku niż ich rówieśnicy pochodzący z rodzin bez takowego problemu. W badaniu wzięły udział 294 osoby, w tym 57 kobiet. Wszystkie z tych osób musiały spełniać następujące warunki: być w wieku 18+; od ostatniego użycia alkoholu musiało minąć minimum 7 dni oraz rozpoznanie uzależnienia od alkoholu musiało postawić co najmniej dwóch niezależnych psychiatrów. Następnie, uczestników badania podzielono na podgrupy osób uzależnionych dorastających w rodzinie: bez problemu alkoholowego; z problemem alkoholowym dotyczącym matki; z problemem alkoholowym dotyczącym ojca; z problemem alkoholowym dotyczącym obojga rodziców.

Wyniki wskazują, że u kobiet uzależnionych od alkoholu inicjacja alkoholowa nastąpiła później niż u mężczyzn. Różnica ta miała istotność statystyczną w przypadku podgrupy osób wychowywanych w rodzinach z problemem alkoholowym dotyczącym obojga rodziców. Między kobietami z różnych podgrup nie było istotnych różnic dotyczących wieku inicjacji alkoholowej. Natomiast mężczyźni z rodzin, w których problem alkoholowy dotyczył obojga rodziców w istotnie statystycznie młodszym wieku pierwszy raz sięgnęli po alkohol niż mężczyźni z rodzin, w których problem alkoholowy nie występował. Ponadto, w przeprowadzonym badaniu potwierdziły się dane WHO wskazujące, że mężczyźni uzależnieni od alkoholu spożywają więcej alkoholu (w skali roku) niż kobiety uzależnione od tej substancji.

Ważną obserwacją pochodzącą z przeprowadzonego badania, potwierdzającą inne doniesienia, jest to, że prawdopodobieństwo uzależnienia od alkoholu wzrasta wraz z niższym wiekiem inicjacji alkoholowej. Posiadanie rodzica bądź rodziców z problemem alkoholowym nie jest czynnikiem determinującym późniejsze uzależnienie się dziecka od alkoholu. Niemniej można wysnuwać również wniosek, że wczesny wiek inicjacji alkoholowej dziecka świadczy o istnieniu dysfunkcji w rodzinie jego pochodzenia.

Źródło:

Berent D., Wojnar M., Does Parental Alcohol Use Influence Children’s Age at First Alcohol Intake? A Retrospective Study of Patients with Alcohol Dependence, Healthcare, 2021 Jul, 9(7):841.